โรงเรียนสะเดา “ขรรค์ชัยกัมพลานนท์อนุสรณ์” อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา เปิดทำการสอนเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2497 โดยใช้ชื่อว่า “โรงเรียนวิสามัญอำเภอสะเดา” รับนักเรียนเข้าเรียนครั้งแรกในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม.1) จำนวน 54 คน ขณะนั้นโรงเรียนยังไม่มีที่ดินและอาคารเรียน จึงใช้อาคารสถานที่ของโรงเรียนจีน (โรงเรียนกฤษณาวิทยาในปัจจุบัน) เป็นที่เรียนโดยใช้อักษรย่อ ส.ข.๙ และเปลี่ยนเป็น ข.ช. เมื่อปี พ.ศ. 2513
      18 มิถุนายน 2497 ทางราชการได้ชื้อที่ดินซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงเรียนในปัจจุบันจำนวน 17 ไร่ 2 งาน 29 ตารางวา จากหมื่นผาสุกเชิด (ทับ ช่างชุม)
      27 กรกฎาคม 2497 เริ่มสร้างอาคารเรียนหลังแรก เป็นอาคารไม้ 2 ชั้น ขนาด 12 ห้องเรียน ด้วยงบประมาณ 184,000 บาท แล้วเสร็จเมื่อวันที่ 31 มกราคม 2498 (รื้อถอนเมื่อ พ.ศ. 2529)
      ปี พ.ศ. 2498 กระทรวงศึกษาธิการ ได้อนุมัติให้เปลี่ยนชื่อโรงเรียนเป็น โรงเรียนสะเดา “ขรรค์ชัยกัมพลานนท์อนุสรณ์” เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่ “นายขรรค์ชัย กัมพลานนท์” อดีตนายอำเภอสะเดา (พ.ศ. 2493- พ.ศ. 2495) ผู้ซึ่งประกอบคุณประโยชน์นานัปการแก่ทางราชการ และประชาชนชาวสะเดา มาโดยตลอด แต่ต้องมาเสียชีวิตก่อนที่การจัดตั้งโรงเรียนจะเป็นผลสำเร็จ เนื่องจากการต่อสู้กับโจรจีนคอมมิวนิสต์ที่บ้านควนไม้ดำ ด่านจังโหลน พรมแดนไทย-มาเลเซีย เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2495

ปี พ.ศ. 2502 ประชาชนร่วมกันบริจาคเงินเพื่อสร้างหอประชุมขนาดเล็ก 1 หลัง (รื้อถอนเมื่อ พ.ศ. 2530)
       ปี พ.ศ. 2504 เปิดสอนมัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม.ศ.1)
       ปี พ.ศ. 2508 ได้รับงบประมาณก่อสร้างโรงฝึกงานอุตสาหกรรมศิลป์ เป็นอาคารชั้นเดียว 12 ห้องเรียน (รื้อถอนเมื่อ พ.ศ. 2525)
       ปี พ.ศ. 2513 ทางราชการได้จัดสรรงบประมาณ จำนวน 2,200,000 บาท เพื่อก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 318 เป็นอาคาร 3 ชั้น 18 ห้องเรียน
       ปี พ.ศ. 2514 ประชาชนชาวสะเดาร่วมบริจาคเงินเพื่อจัดซื้อที่ดินเพิ่มเติมให้อีก 2 ไร่เศษ ทำให้โรงเรียนมีพื้นที่รวมทั้งสิ้น 14 ไร่ 39 ตารางวา
       ปี พ.ศ. 2519 เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 (ม.ศ.4)
       ปี พ.ศ. 2521 ทางราชการได้จัดสรรงบประมาณ จำนวน 7,475,000 บาท เพื่อก่อสร้างอาคารเรียนแบบพิเศษ เป็นอาคาร 4 ชั้น ใต้ถุนโล่งเรียกกันว่า "อาคาร 2"
       ปี พ.ศ. 2521 เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม.1) ตามหลักสูตรชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น พุทธศักราช 2521
       ปี พ.ศ. 2524 เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 (ม.4) ตามหลักสูตรชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย พุทธศักราช 2524
       ปี พ.ศ. 2526 ได้รับจัดสรรงบประมาณจำนวน 218,000 บาท เพื่อสร้างบ้านพักครู จำนวน 1 หลัง และสร้างเสาธงแบบมาตรฐานของกรมสามัญศึกษา จากรายได้งานวันขรรค์ชัย
       ปี พ.ศ. 2527 ได้รับจัดสรรงบประมาณจำนวน 5,700,000 บาท เพื่อก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 418ค เป็นอาคาร 4 ชั้น ใต้ถุนโล่ง (อาคาร 4 ในปัจจุบัน)
       ปี พ.ศ. 2528 ได้รับงบประมาณ 2,000,000 บาท เพื่อก่อสร้างอาคารหอประชุมและอาคารขนาดใหญ่ (อาคารพลศึกษารื้อถอนปีงบประมาณ 2562)
       ปี พ.ศ. 2535 เปิดสอนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) สาขาพาณิชยกรรม ในสถานศึกษาสังกัดกรมสามัญ ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ โดยมีอาชีวสงขลาเป็นวิทยาลัยที่ให้การสนับสนุน เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม 2535
       ปี พ.ศ. 2545 จัดทำป้ายโรงเรียน จากเงินรายได้งานวันขรรค์ชัย
       ปี พ.ศ. 2550 เปิดสอนนักเรียนโครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์ SMTE
       ปี พ.ศ. 2554 เปิดสอนนักเรียนโครงการพิเศษ MEP ซึ่งได้รับการสนับสนุนงบประมาณจ้างครูชาวต่างชาติ จากองค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา ปีละ 1 ล้านบาท เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2554
       ปี พ.ศ. 2555 เปิดสอนนักเรียนโครงการห้องเรียนพิเศษ SMA
       ปี พ.ศ. 2557 ได้รับรางวัลโรงเรียนในโครงการการบริหารจัดการระบบคุณภาพ เพื่อรับรางวัลระดับโรงเรียน (School Quality Award : ScQA)
       ปี พ.ศ. 2558 ได้รับจัดสรรงบประมาณจำนวน 21,550,000 บาท เพื่อก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 324ล/55ข (พิเศษ) (อาคาร 5 บรรจงร่วมใจ)
       ปี พ.ศ. 2561 ได้รับรางวัลคุณภาพแห่งสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน OBECQA
       ปี พ.ศ. 2562 ได้รับจัดสรรงบประมาณจำนวน 11,950,000 บาท เพื่อก่อสร้างโรงอาคาร-หอประชุม แบบ 101ล/27พิเศษ (ปรับปรุงชั้นบนเป็นโรงพลศึกษา) อาคารขรรค์ชัยภูมิพลัง
       ปัจจุบันโรงเรียนสะเดา “ขรรค์ชัยกัมพลานนท์อนุสรณ์” ตั้งอยู่ที่เลขที่ 299 ถนนกาญจนวณิชย์ อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา รหัสไปรษณีย์ 90120 โทร (074) 411070 โทรสาร (074) 411366 website www.Khanchai.ac.th มีพื้นที่จำนวน 17 ไร่ 2 งาน 29 ตารางวา มีอาคารรวมทั้งสิ้น 6 หลัง คือ อาคารเรียน 1 (แบบ 318) อาคารเรียน 2 (แบบพิเศษ) อาคารเรียน 3 (โรงฝึกงาน) อาคารเรียน 4 (แบบ 418) อาคารเรียน 5 (แบบ 324 ล/55-ข) และอาคารขรรค์ชัยภูมิพลัง 101ล/27 พิเศษ
       โรงเรียนสะเดา “ขรรค์ชัยกัมพลานนท์อนุสรณ์” เป็นโรงเรียนที่ตั้งอยู่ใกล้ชายแดนไทย-มาเลเซีย ติดกับถนนกาญจนวณิชย์ มีการคมนาคมที่สะดวก นักเรียนสามารถเดินทางมาโรงเรียนได้ทั้งทาง รถประจำทางและรถส่วนบุคคล ลักษณะของชุมชน ประชาชนร้อยละ 25 นับถือศาสนาอิสลาม และ อีกร้อยละ 75 นับถือศาสนาพุทธ อาชีพของประชาชนส่วนใหญ่คือทำสวน (สวนยางพารา) ชุมชนสะเดาเป็นชุมชนที่ให้ความสำคัญกับการศึกษาของเยาวชนเป็นอย่างมาก จึงให้การสนับสนุนการดำเนินงานต่าง ๆ ของโรงเรียนมาอย่างยาวนานทำให้โรงเรียนพัฒนาอย่างรวดเร็ว
       โรงเรียนสะเดา “ขรรค์ชัยกัมพลานนท์อนุสรณ์” เปิดสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 และระดับชั้น ปวช.1-3 ปัจจุบันมีนักเรียน 2,227 (ข้อมูล ณ วันที่ 10 มิถุนายน 2566) กำหนดแผนการจัดชั้นเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เป็น 12 : 12 : 12 แยกเป็นห้องเรียนพิเศษภาษาอังกฤษ (MEP) และห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์ (SMA) ระดับละ 1 ห้อง ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายกำหนดแผนการจัดชั้นเรียนเป็น 8 : 8 : 8 โดยมีห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์ (SMTE) จำนวน 1 ห้อง และเปิดสอนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ 2 : 2 : 1 รวมทั้งสิ้น 62 ห้องเรียน ผู้บริหารคนปัจจุบัน ดร.กมลาศน์ ศรประสิทธิ์ ย้ายมาปฏิบัติหน้าที่ผู้อำนวยการโรงเรียนสะเดา “ขรรค์ชัยกัมพลานนท์อนุสรณ์” เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม 2563

นายขรรค์ชัย กัมพลานนท์ เป็นอดีตนายอำเภออำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา เป็นลูกชายคนแรกของ นายสาย และนางส้มจีน เกิดเมื่อวันที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2461 ที่บ้านในเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช แต่ต้อง กำพร้าแม่ตั้งแต่อายุ 3 ขวบ ในวัยเด็กท่านเป็นเด็กเรียบร้อยอยู่ในโอวาท ว่านอนสอนง่าย และขยันหมั่นเพียร ในการศึกษาเล่าเรียน มีความกตัญญูกตเวที รักพี่น้อง แม้ขณะที่ท่านไปเรียนต่อที่กรุงเทพฯ หรือไปรับราชการ ห่างไกลบ้านเกิดเมืองนอน ก็ยังหมั่นกลับบ้านเพื่อเยี่ยมพ่อและญาติพี่น้องอยู่เป็นประจำ ทั้ง ๆ ที่สมัยนั้นการเดินทาง ยากลำบากมาก
      วาระสุดท้าย ท่านริเริ่มจะให้มีโรงเรียนมัธยมในอำเภอสะเดา แต่เสียชีวิตเสียก่อนเนื่องจากถูกพวกโจรจีนคอมมิวนิสต์ ลอบยิง ขณะไปราชการที่ชายแดนไทย-มาเลเซีย (ด่านจังโหลน) เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2495 และเพื่อระลึก ถึงคุณงามความดีของนายอำเภอขรรค์ชัย ชาวอำเภอสะเดาจึงได้ร่วมกันสร้างโรงเรียนมัธยม และนำชื่อของท่าน มาเป็นที่ระลึกด้วย คือ โรงเรียนสะเดา “ขรรค์ชัยกัมพลานนท์อนุสรณ์” เพื่อเป็นอนุสรณ์ แด่วีรบุรุษของชาว อำเภอสะเดาทั้งหลาย